No abrente

Artigo publicado en Nós Diario o 23 de xullo de 2020. A versión orixinal pode lerse aquí.

Un novo Día da Patria convoca para o encontro. Distancias fixadas e protocolos sanitarios mediante, percorreremos máis unha vez un camiño conxunto, colectivo e atemporal, como unha metonimia expansiva dos nosos persoais camiños vitais.

O camiño é memoria do pasado, sabedoría do presente, vontade de futuro, mais tamén é unha nostalxia, en definición do poeta Manuel María.

Os camiños do pobo galego sempre abriron fronteiras, derrubaron cancelas e valados, promoveron o encontro intercultural retroalimentador, mais tamén expulsaron e aínda expulsan emigrantes e exiliados en baleiro colectivo oficialmente programado.

E chegamos á volta do noso camiño como círculo de seixo, ara solar, adro de conversa dun relato recorrentemente preciso: o abrente da Alba de Groria.

Nas vésperas dun novo Día da Patria, os nosos pasos e os nosos ecos recuperan o discurso lido por Castelao aquel 25 de xullo de 1948 no exilio bonaerense, a Alba de Groria que segue a ser o noso camiño.

Unhas derradeiras palabras do escritor que amplificamos en cada lectura persoal e nesta cita puntual colectiva, como elos que somos dunha cadea de afectos inmorredoiros que representa a Santa Compaña da Alba de Groria.

Como unha medrada “moitedume de luciñas e vagalumes alentaremos este próximo 25 de xullo a memoria das que crearon o idioma que en que eu vos estou falando, a nosa cultura, as nosas artes, os nosos usos e costumes, i en fín, o feito diferencial de Galiza”.

Porque neste presente de autoafirmación nacional acreditamos, con Castelao, en que

“Afortunadamente, Galiza conta, para a súa eternidade, con algo máis que unha Hestoria fanada, conta c-unha Tradición de valor imponderábel, que eso é o que importa para gañar o futuro”.

E aquí continuamos, Castelao, no camiño, traballando de palabra e obra, nunca de omisión, para gañar o futuro.

Advertisement

Contra o silencio

Artigo publicado en Nós Diario o 16 de xullo de 2020. A versión orixinal pode lerse aquí.

E, ós que s’asombren da nósa confianza, da nósa firme ledicia ó principiar un traballo rudo, hémoslle dicir que temol-a evidencia de sermol-os o millores, os mais doados, os mais fortes; de que todal-as forzas do esprito están conosco, de que imos trunfar por sermos nós, por sermos galegos, e por seren o Tempo e o Mundo os que o piden

Con estas palabras, a Revista Nós facía historia hai cen anos. Daquela, Lois Peña Novo tomaba posesión da acta como primeiro concelleiro nacionalista na casa do concello de María Pita e con el chegaba o galego ao salón de plenos.

O nacionalismo […] é pois sempre un amor, expansivo e creador como todos os amores. O nacionalismo sempre é un apostolado fecundo e nunca un sectarismo intransixente.

A mesma praza que en 1923 acollía as Escolas do Insiño Galego, experiencia pedagóxica das Irmandades da Fala que pretendía reparar a discriminación do galego no sistema educativo.

Hoxe, un BNG reforzado electoralmente abre unha nova lexislatura coa vocación de traballar máis para facer valer mellores condicións de vida para o pobo galego como garantir o dereito a unha educación pública de calidade, ao acceso á cultura galega como ferramenta de cohesión social e construción do pensamento ou a vivir en galego, recuperando a aprendizaxe da nosa lingua na escola e promovendo espazos de uso normalizado.

Reparar a dignidade, como catro séculos antes fixeran María Pita e Inés de Ben, xunto a outras mulleres que teceron redes de anonimato femenino.

Cigarreiras, misteiras, lavandeiras, leiteiras, tendeiras, costureiras, redeiras e mariscadoras, as mestras da República, as Irmandiñas, as poetas que nos escriben, de Rosalía de Castro (“Eu son libre. Nada pode conter a marcha dos meus pensamentos e eles son a lei que rexe o meu destino”) a Luísa Villalta (“Só nos queda loitar contra o cansazo / porque durmir non é soñar”). Mulleres a faceren Historia. Contra o silencio.

É posíbel?

Artigo publicado en Nós Diario o 9 de xullo de 2020. A versión orixinal pode lerse aquí.

Dóeme a impotencia do pobo. Dóeme porque sei que é o rego sanguíneo para aniñar a inacción e a renuncia.

Son moitas as esperanzas gardadas nesta campaña electoral que mañá remata. Moitos os sorrisos presos nos ollos que as máscaras obrigan a tapar. Moitos metros e medio de separación que cumpriron normas sanitarias.

Escribo de retorno á casa dun concorrido mitin no barrio da Agra do Orzán, tan populoso como diverso. Así é a vida. Máis un día, as mulleres toman a palabra coa coraxe que dá a curiosidade, o encanto da interrogación.

Antes de comezar, chega unha pregunta directa ao corazón en forma de palabra de muller: Que propoñedes para a dependencia e o coidado dos maiores? Está desesperada, ninguén responde desde esa Administración que non administra para todos, nin sequera para quen máis o precisa. Todo é perderse nun rosmar de papeis. Sempre falta algún. Isto é un… Non se atreve a rematar a oración. Fágoo eu, porque hai un tempo que me atrevín a pronuncialo a viva voz. Isto é un maltrato! E dóenos ás dúas na mirada.

Sei que este é o tempo das mulleres, das que gardan preguntas e das que sementan respostas, das que dormen con medos e das que acordan libres, das que coidan e das que coidan de quen coida.

Calaron as voces altas, recollemos as notas do caderno que acompaña o rexistro dos días e a banda sonora da rúa Barcelona soa a despedida agradecida.

Achégase unha nova voz de muller que, malia a camuflaxe pospandemia, logo se me fai recoñecíbel.

Como facer que sexa posíbel?

Respectándonos como pobo, téndomos confianza nas nosas forzas, sentíndomos a paixón por Galiza e procurando unha alternativa con vontade política de autogoberno, sen complexos nin submisións a intereses alleos.

Tomando partido polo traballo das mulleres que nos trouxeron até aquí. Xa o describiu o verso do noso Paco Souto:

“Era Galiza un país en paxes na cabeza das mulleres”

É posíbel!

Unha nova Galiza

Artigo publicado en Nós Diario o 2 de xullo de 2020. A versión orixinal pode lerse aquí.

A principal sensación que nos deixou o debate é o nada afeitas que estamos a recibir nas nosas pantallas un encontro dialéctico de contraste entre aquelas que queren asumir a alta responsabilidade de guiar o presente e o futuro do pobo galego.

Se este diálogo é pedra basilar en democracia, vólvese determinante nese intre en que a cidadanía debe comprometerse co seu voto.

E neste proceso de reaprender a desconfinar o pensamento, comprobamos quen domina a capacidade de dialogar e quen só sabe pontificar en monólogos ben adobiados por equipos de asesoramento e comunicación.

Fronte a un Feijóo nervioso, ancorado na defensa dun pasado de once anos onde as palabras non ditan feitos e sen propostas ilusionantes de futuro, a audiencia comprobou como a candidata do BNG, Ana Pontón, con empatía e convicción, compartía un proxecto integral, inclusivo e solvente de país, nado da raíz do pobo, coa expectativa de facer renacer unha nova Galiza.

As mentiras de Feijóo teñen as patas moi curtas e o nariz moi longo. Comprobámolo reiteradamente nese mal hábito seu de enumerar cifras que nunca teñen correlación na realidade. Un discurso ficticio que volve o seu lema “Galicia, Galicia, Galicia” nun “Fume, Fume, Fume” ou “Leria, Leria, Leria”.

Mais, para alén das súas cifras que xa ninguén cre, esquecéronlle algunhas ben realistas para as que si cumpría explicación.

Refírome, por exemplo, ás que acaba de ofrecer Intermón Oxfam que falan de que máis de 530.000 persoas no noso país, o 19% da sociedade galega, está no limiar da pobreza.

Ou tamén ás do recente inquérito electoral do CIS que fixan a posición da Galiza actual nun estado peor que hai catro anos para o 30,8% da poboación galega e igual para o 44,7%. Velaquí o relato dunha Galiza parada e dun Presidente da Xunta que dimitiu da defensa dos intereses galegos.

Porque sen presente non hai futuro, este 12 de xullo reiniciamos a marcha cara a unha nova Galiza.