Arquivo por meses: Xaneiro 2018

Recensión de Xandra, a landra que quería voar, por Antonio García Teijeiro

Poblicado o por

Esta é a recensión que Antonio García Teijeiro publicou no seu blog, Versos e Aloumiños, de Xandra, a landra que quería voar. Moi agradecida!

“Álbums ilustrados coma Xandra, a landra que quería voar, de Mercedes Queixas Zas e ilustrado por Paula Pereira Carreiro, son os que me enchen de felicidade cando ven a luz. Un álbum, este, que cumpre os requisitos que eu lles esixo aos libros dirixidos ás primeiras idades: claridade expositiva, linguaxe coidada, historias sinxelas ben artelladas, posibilidade de dobre lectura, facultade de facer pensar e que as imaxes estean ben coidadas.

De todo isto hai neste álbum editado por Urco Editora. Mercedes Queixas, con sensibilidade e intelixencia, artella unha narración orixinal: unha landra, que agarda o momento de descender polas pólas das árbores, resístese a caer e desexa con todas as súas forzas poder voar. As demais landras esfórzanse en que desista da súa idea, pero Xandra non se dá por vencida.

A protagonista soña, non quere ser coma as demais e loita por ser dona do seu destino. Voa coa ollada e imaxinación cara ao inmenso ceo da devesa. E, pasada a primavera e mais o verán, Xandra nunca esqueceu un segredo que coñecera a través da súa amiga, unha sabia andoriña e que só ela coñecía.

Este é un relato que se desenvolve, como podemos ler, no Courel. Todo el está contido nun medio natural que serve de escenario para que a historia  teña cor e teña identidade. A paisaxe, coas árbores e toda sorte de paxaros xoga un papel imprescindible para entender moito mellor esas arelas de liberdade da protagonista e consegue un ambiente natural que se agradece. Todo isto nun marco cromático fermoso. Con cores vivas, figuras de trazos planos ben expresivos, limpeza de formas e espírito alegre, Paula Pereiro consegue un discurso aberto que permite dialogar co texto da autora. As súas ilustracións teñen moita vida e son moi nidias.

E se falamos do Courel, non pode faltar unha referencia ao extraordinario Uxío Novoneyra. E fica patente, xaora, nesas liñas que din que Xandra ollaba sen descanso o ceo, na procura da amiga andoriña, que chegara no comezo da primavera, canda o canto do cuco, para aniñar disimuladamente no balcón da Casa do Poeta.

En definitiva, que estamos diante dun álbum magnífico para compartir lectura cos rapaces e rapazas das primeiras idades (e adultos), establecer con eles un diálogo interesante, do mesmo xeito que Mercedes e Paula o fan a través das palabras e as imaxes.

Libros coma este son os que fan que a literatura prenda nos lectores e lectoras teñan a idade que teñan. Son imprescindibles para que a nosa LIX sexa valorada xa dende o principio.  Fornecen o cada vez máis amplo catálogo de obras que convidan a saborealas dende os primeiros intres das nosas vidas.

ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO“

Advertisement

“A escritora Mercedes Queixas presenta dúas novas obras”, entrevista no programa Zig-zag

Poblicado o por

Esta foi a entrevista que me fixo Pilar García Rego para o programa da Televisión de Galicia Zig-zag, emitida o 25 de xaneiro.

“Boas novas son sempre os libros que veñen polo camiño e tamén os que chegan voando ata este plató. Ata aquí chegou Xandra, desde a serra do Courel, trae soños de liberdade e algún verso de Novoneyra prendido no pico. Xandra, a landra que quería voar é un dos últimos traballos de Mercedes Queixas.”

A entrevista, onde tamén falo da edición de O morto asasinado e outros contos, de María do Carme Kruckenberg, publicado por Galaxia, pode verse e escoitarse aquí.

O meu nome é o da Cidade Alta

Poblicado o por

Artigo publicado na versión en papel de Sermos Galiza o 4 de xaneiro de 2018.

O 6 de marzo de 2004 apagábase dun xeito inesperado a voz da poeta coruñesa Luísa Villalta, mais a memoria poética, en cada nova lectura da súa obra prematuramente conclusa, non deixou de medrar ao longo dos últimos trece anos. Tampouco a memoria da amiga, da violinista, da profesora, da veciña activa e cómplice, da compañeira de letras e de firme compromiso social.

A convocatoria anual do Certame Literario Luísa Villalta no IES Isaac Díaz Pardo de Sada –onde ela foi docente- ou do Premio Luísa Villalta de Iniciativas Normalizadoras da UDC ou, máis fecentemente, o lanzamento do Concurso de ideas “Luísa Villalta” de proxectos culturais pola igualdade desde a Deputación da Coruña, xunto á lembranza poética e a colocación dunha placa que a recoñece socialmente na súa casa da coruñesa rúa Vila de Laxe, 6, por parte da AELG, de cuxo consello directivo fixo parte, confirman a procurada presenza da poeta entre nós.

Esa falta presentida convocou de novo o pobo coruñés, por parte da A. C. Alexandre Bóveda e mais da AELG, a finais deste ano xa vello nun ambicioso programa de actos que, baixo a referencia común “As chaves do tempo”, abrangueu transversalmente as pegadas da poeta nos versos, na música, na fotografía, no teatro, nas artes plásticas, co obxectivo de continuar a socializala na súa cidade biográfica e literaria.

Porque “As chaves do tempo”, nomenclatura herdeira dunha das obras narrativas de Luísa Villalta, naceu coa vontade de ser un espazo de reencontro multidisciplinar e en diálogo atemporal, mais en presente continuo, coa escritora coruñesa, para lermos con ela e nela a Cidade Alta tatuada nos seus ollos.

O nome da poeta e o da cidade ficaron unidas non só por acaso biográfico, senón en propositada simbiose como materia literaria no corpus da súa obra.

A Cidade Alta coa súa luz, cos seus ventos, coa súa microtoponimia, como Cabeza, Garda, Chave, Forza e Antemural do reino renacido, transcende o día a día da poeta para se converter nun modus vivendi.

A Coruña, cidade recoñecíbel nos seus puntos cardinais e na súa iconografía simbólica, somerxe sombras de tempos e espazos devastados, definitivamente vivos na conciencia das habitantes e na memoria dos versos que imprimen lembranzas encabalgadas en tinta negra.

A memoria local reside nunha identidade propia desterrada polo capital devorador que engole construcións e cidadáns, metonimia doutros planos colectivos e de construción nacional, nomeadamente representada nos ecos do Papagaio, convertido no epicentro da desmemoria.

A escrita de Luísa Villalta caracterízase pola forza da diversidade e pola constante procura experimental do feito poético que trascende calquera barreira xenérica, construíndo un corpus autorial literario moi significativo desde comezos dos anos 90.

Ao tempo, o compromiso cívico ocupou moitas páxinas no exercicio literario da autora, converténdose nun nervo que fortalece e vertebra as diferentes expresións xenéricas, en prosa ou en verso.

A desigualdade social, o voraz capitalismo, a defensa da normalización lingüística, a loita feminista desde a reivindicación do empoderamento da muller, a irrenunciábel recuperación da historia propia galega, a defensa dos máis desfavorecidos ocupan páxinas de creación, mais tamén accións participativas de compromiso colectivo.

A Coruña habita e respira como corpo vivo, engarzada na obra da muller poeta e pensadora, tatuada desde o seu epicentro recoñecíbel até as marxes invisíbeis, relida desde as claves do presente.

Sabemos que un lugar medra en valor de riqueza interna e potencial exterior cando é asociado a unha figura cultural referente. É por iso que A Coruña non pode prescindir da memoria humana e literaria de Luísa Villalta.

Razóns de máis para encamiñaren as dúas entidades organizadoras ao Concello da Coruña a petición ao de visibilizar canto antes o nome de Luísa Villalta no rueiro da cidade que ela amou, tal e como foi aprobado en pleno hai xa máis dun ano, para alentar, co recoñecemento popular imprescindíbel, o prognóstico do seu verso: “Acabarei por facer do poema a biografía”.